Powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz m.in. kwoty 179.447,04 zł tytułem wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w okresie od marca 2010 r. do kwietnia 2013 r. Pozwany twierdził, że żądanie powoda jest bezpodstawne, bowiem strony łączyło w tym okresie ustne porozumienie na podstawie, którego pozwany mógł
Samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne. Jednakże od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył. W przypadku roszczenia o bezumowne korzystanie z rzeczy badaniu podlega jedynie fakt posiadania rzeczy, bez tytułu prawnego oraz dobra, bądź też zła wiara posiadacza. Zasadniczo bez większego znaczenia dla ustalenia należnego wynagrodzenia pozostaje to jak często posiadacz korzysta z rzeczy, bowiem nawet sporadyczne ingerowanie w cudzą własność uzasadnia przyznanie stosownego wynagrodzenia (nieregularne i sporadyczne korzystanie z cudzej własności w zasadzie wyklucza a co najmniej znacznie utrudnia możliwość oddania nieruchomości w tej samej części do użytkowania innemu podmiotowi) choć jednocześnie zgodzić należy się, iż wynagrodzenie powinno być ustalane także z uwzględnieniem charakteru i trwałości obciążenia oraz jego uciążliwości. Szacowanie wysokości owego wynagrodzenia zawsze obarczone będzie pewnym marginesem uznaniowości, dlatego też odwoływanie się do innych spraw i innych opinii nie może stanowić argumentu decydującego o podważeniu trafności ustaleń. Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z rzeczy (nieruchomości) to kwota, którą posiadacz musiałby zapłacić właścicielowi gdyby jego posiadanie opierało się na prawie, czyli wynagrodzenie to obejmuje wszystko, co uzyskałby właściciel, gdyby ją wynajął, wydzierżawił lub oddał do odpłatnego korzystania, przy czym chodzi o stosowanie średniej stawki rynkowej. Kryteria ustalania wysokości wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości, oparte są na układzie odpowiednich cen rynkowych właściwych dla najmu lub dzierżawy gruntu, niemniej jednak powinny podlegać stosownej modyfikacji, tj. uwzględniać stopień ingerencji w treść prawa własności, wartość nieruchomości i w takim też kontekście należy oceniać spodziewane korzyści z uszczuplenia prawa własności. Właściciel nieruchomości może żądać odsetek za opóźnienie w zapłacie wynagrodzenia odrębnie za poszczególne okresy bezumownego korzystania z nieruchomości, jeżeli różne są terminy wymagalności tego wynagrodzenia. Przysługujące od samoistnego posiadacza wynagrodzenie, nie jest naprawieniem szkody wyrządzonej właścicielowi, lecz wynagrodzeniem zapłaty za korzystanie z jego rzeczy, którą posiadacz musiałby uiścić właścicielowi, gdyby jego posiadanie oparte było na istniejącej podstawie prawnej, a więc tym co uzyskałby właściciel, gdy rzecz oddał w odpłatne korzystanie na podstawie ważnego stosunku prawnego. Tym samym tak wypłacone świadczenie nie jest odszkodowaniem, do którego miałyby zastosowanie przepisy prawa cywilnego regulujące wysokość lub zasady ustalania roszczeń odszkodowawczych. Rozwiązanie to oznacza, że wysokość świadczenia ustalana zostaje w oparciu o ceny występujące na rynku obrotu nieruchomościami za korzystanie z rzeczy określonego rodzaju. Roszczenie o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości przysługuje tylko do chwili zasiedzenia nieruchomości przez pozwanego. Zła i dobra wiara posiadacza nieruchomości i ruchomości Posiadacz zależny jest w dobrej wierze, gdy jest przekonany, i jest to usprawiedliwione okolicznościami, że jego posiadanie jest zgodne z prawem, w zakresie którego włada rzeczą, na przykład z prawem użytkowania, dzierżawy. Jeśli posiadacz zależny wie o tym lub powinien wiedzieć, że prawo, w zakresie którego włada rzeczą, mu nie przysługuje, albo wie o tym, albo wiedzieć powinien, że jego prawo do władania rzeczą (np. prawo dzierżawy lub najmu) nie jest skuteczne wobec właściciela, jest posiadaczem zależnym w złej wierze. Wówczas jego relacje z właścicielem w zakresie roszczeń uzupełniających i roszczeń o rozliczenie nakładów określają przepisy dotyczące posiadacza samoistnego w złej wierze. Dobrą wiarę wyłącza niedbalstwo pod którym to pojęciem należy rozumieć powzięcie okoliczności, które u przeciętnego człowieka powinny wzbudzać poważne wątpliwości, podejrzenie, że nie przysługuje mu prawo własności posiadanej rzeczy. Złej wiary posiadacza nieruchomości nie można wiązać wyłącznie z pozytywną wiedzą o każdoczesnym właścicielu nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej. Nie jest przy tym konieczne, by posiadacz miał pewność co do osoby właściciela, dodatkowo popartą ujawnieniem prawa własności w księdze wieczystej urządzonej dla nieruchomości. Należy dodatkowo przypomnieć, że wpis prawa własności do księgi wieczystej nie ma przecież charakteru konstytutywnego. Dobra wiara jest faktem o charakterze stanu mentalnego, intelektualnym, polegającym na usprawiedliwionej niewiedzy określonego podmiotu o istnieniu określonych stanów prawnych, w szczególności jest to błędne przeświadczenie o przysługiwaniu określonego prawa lub istnieniu określonego stosunku prawnego. Przeciwieństwem dobrej wiary jest zła wiara, która zachodzi wówczas, gdy określony podmiot wie (ma świadomość) o nieistnieniu określonego prawa, stosunku prawnego lub sytuacji prawnej albo też nie wie, jednakże należy uznać, że wiedziałby, gdyby w konkretnych okolicznościach postępował rozsądnie, z należytą starannością i zgodnie z zasadami współżycia społecznego. Obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał, oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego. Samoistny posiadacz w dobrej wierze może żądać zwrotu nakładów koniecznych o tyle, o ile nie mają pokrycia w korzyściach, które uzyskał z rzeczy. Zwrotu innych nakładów może żądać o tyle, o ile zwiększają wartość rzeczy w chwili jej wydania właścicielowi. Jednakże gdy nakłady zostały dokonane po chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, może on żądać zwrotu jedynie nakładów koniecznych. Samoistny posiadacz w złej wierze może żądać jedynie zwrotu nakładów koniecznych, i to tylko o tyle, o ile właściciel wzbogaciłby się bezpodstawnie jego kosztem. Przez nakłady konieczne rozumie się takie nakłady, których celem jest utrzymanie rzeczy w należytym stanie, na przykład remonty i konserwacja rzeczy, zasiewy, utrzymanie zwierząt, płacenie podatków. Inne nakłady mają na celu ulepszenie rzeczy, przez co zwiększają one wartość rzeczy - nakłady użyteczne, bądź zmierzają do zaspokojenia potrzeb estetycznych tego, kto ich dokonuje - nakłady zbytkowne. Do nakładów koniecznych nie zaliczają się ani nakłady poczynione na remont lokalu (nakłady użyteczne) ani też opłaty ponoszone przez pozwanego na rzecz spółdzielni mieszkaniowej w okresie, w którym pozwany korzystał z tego lokalu (brak wzbogacenia po stronie uprawnionego). Nakłady związane z zaadaptowaniem części strychu w postaci założenia instalacji wodnej, kanalizacyjnej, elektrycznej, czy centralnego ogrzewania były nakładami ulepszającymi skoro nakłady, których celem nie jest utrzymanie rzeczy w stanie zdatnym do normalnego korzystania, a więc nakłady zmierzające do ulepszenia rzeczy (nakłady użyteczne) albo nadanie jej cech odpowiadających szczególnym upodobaniom posiadacza stanowią rodzaj innych nakładów. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 12 sierpnia 2013 r. I ACa 313/2013 Przedmioty połączone Samoistny posiadacz może, przywracając stan poprzedni, zabrać przedmioty, które połączył z rzeczą, chociażby stały się jej częściami składowymi. Jednakże gdy połączenia dokonał samoistny posiadacz w złej wierze albo samoistny posiadacz w dobrej wierze po chwili, w której dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, właściciel może przyłączone przedmioty zatrzymać, zwracając samoistnemu posiadaczowi ich wartość i koszt robocizny albo sumę odpowiadającą zwiększeniu wartości rzeczy. Właściciel rzeczy, który przedmioty przyłączone przez samoistnego posiadacza chce zatrzymać za zwrotem ich wartości i kosztów robocizny, powinien zwrócić mu powierzone przez niego koszty w granicach jego zubożenia, tzn. wydatki poniesione na zakup przyłączonych przedmiotów (albo ich wartość w chwili przyłączenia) i na robociznę (albo wartość robocizny w chwili jej wykonania przez samoistnego posiadacza). Przedawnienie Roszczenia właściciela przeciwko samoistnemu posiadaczowi o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, o zwrot pożytków lub o zapłatę ich wartości, jak również roszczenia o naprawienie szkody z powodu pogorszenia rzeczy przedawniają się z upływem roku od dnia zwrotu rzeczy. To samo dotyczy roszczeń samoistnego posiadacza przeciwko właścicielowi o zwrot nakładów na rzecz. W okresie jednego roku,właściciel może dochodzić wynagrodzenia za cały - nie przekraczający jednak dziesięciu lat - czas korzystania z jego rzeczy przez posiadacza w złej wierze. Chodzi nie tylko o 10-letni, ale także o 3-letnie terminy przedawnienia, a więc o wszystkie ogólne terminy przewidziane w art. 118 kc (w zależności od rodzaju roszczenia). Decyduje przy tym zasada, że w okresie roku od zwrotu rzeczy można dochodzić roszczeń uzupełniających, które nie uległy przedawnieniu na zasadach ogólnych, przewidzianych w art. 118 kc, natomiast art. 229 kc nie sanuje roszczeń przedawnionych na zasadach ogólnych. Termin „zwrot rzeczy” należy wiązać nie tylko ze świadomym przekazaniem rzeczy przez dotychczasowego posiadacza właścicielowi, lecz w istocie z każdą sytuacją, czyli z każdym zdarzeniem stanowiącym sposób zaspokojenia roszczenia windykacyjnego w szerokim rozumieniu tego słowa. Stąd pod pojęciem „zwrotu rzeczy” należy rozumieć takie zachowania się posiadacza i właściciela, które wyraża wolę wyzbycia się władania rzeczy i jej odebrania, nie zaś np. samą tylko czynność prawną zbycia rzeczy. „Zwrot rzeczy” należy rozumieć jako ponowne znalezienie się rzeczy w posiadaniu właściciela bez względu na to, w jaki sposób do takiego przeniesienia rzeczy doszło, a nawet czy doszło do faktycznego wydania rzeczy przez posiadacza właścicielowi. W przypadku jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości, pozostajemy do Państwa dyspozycji, prosimy przejść do zakładki kontakt. Z wyrazami szacunku.

I Aca 291/18) a drugiej, przyjmuje, że roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości nie przysługuje właścicielowi nieruchomości za okres poprzedzający nabycie służebności przez zasiedzenie (tak przykładowo Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 17.07.2019 r. sygn. akt I CSK 630/17).

Dziś chciałbym Ci wskazać na orzeczenie Sądu Najwyższego, które zawiera kilka bardzo ciekawych spostrzeżeń. Wydano je w sprawie o sygnaturze I CSK 641/11 – pdf do pobrania w Bazie wiedzy. Spór dotyczył gazociągu wysokiego ciśnienia wybudowanego przed rokiem 1969 r. bez decyzji wywłaszczeniowej (w każdym razie przy jej braku w materiale dowodowym). Sądy obu instancji uwzględniły żądanie zapłaty za bezumowne korzystanie z nieruchomości, nie zawieszając procesu do czasu rozstrzygnięcia odrębnego wniosku o stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowej. Sąd Najwyższy wyrok uchylił, przede wszystkim właśnie z uwagi na powinność zawieszenia postępowania o zapłatę. Pytacie często, kto – w przypadku zmiany właściciela – może wytoczyć powództwo o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości i za jaki okres. Zasada jest jasna – prawo do wytoczenia powództwa (legitymacja czynna) przysługuje osobie, która była właścicielem w czasie objętym żądaniem. Skąd to wynika? Roszczenie o zapłatę wynagrodzenia uzupełnia roszczenie windykacyjne, czyli o wydanie rzeczy właścicielowi. Zatem do dnia sprzedaży albo darowizny nieruchomości roszczenie przysługuje poprzedniemu właścicielowi, a po zawarciu tej umowy nabywcy albo obdarowanemu. Utrata własności nie powoduje jednak utraty roszczenia o zapłatę wynagrodzenia. Potwierdził to Sąd Najwyższy Tydzień temu przedstawiłem pierwszą część odpowiedzi na pytanie, czy wyrok w sprawie IV CSK 291/09 rzeczywiście jest nadzieją dla właścicieli nieruchomości, czy też jego sens jest jednak korzystny dla przedsiębiorców przesyłowych. Wówczas brakowało mi trzeciego orzeczenia w tej sprawie wydanego przez Sąd Apelacyjny w Białymstoku. Dziś otrzymałem jego odpis i załączyłem go do Bazy wiedzy (I ACa 236/11). Na ostatnich dwóch stronach znajdziesz odpowiedź na wątpliwości. Jest ona niekorzystna dla właścicieli nieruchomości – sens orzeczenia Sądu Najwyższego w sprawie IV CSK 291/09, który przełożył się później na rozstrzygnięcia w postępowaniach Wyrok w sprawie IV CSK 291/09 to jedna z podstaw w dochodzeniu roszczeń dotyczących korzystania z nieruchomości na potrzeby urządzeń przesyłowych. Słyszeli o nim zapewne wszyscy właściciele nieruchomości, jest też powszechnie wykorzystywany jako narzędzie w walce z nieubłaganym zarzutem zasiedzenia służebności. O co cały ten szum? Wyrok jest jednym z nielicznych orzeczeń, którego teza – odczytywana dosłownie – jest korzystna dla właścicieli nieruchomości, bo zakazuje przedsiębiorcom doliczania okresu posiadania służebności przed 1 lutym 1989 r. Napisałem o dosłownym odczytaniu, bo w tym zakresie wywiązała się ciekawa dyskusja w komentarzach. Moim Polska staje się krajem coraz bardziej cywilizowanym, w którym obywatela traktuje się podmiotowo. Od pewnego czasu, nawet oglądając telewizję jestem uprzedzany, że za chwilę zostanę poddany autopromocji nadawcy, albo przekazowi płynącemu z lokalizacji produktu w serialu. Z pewnością wiesz, że szanuję Cię bardziej niż telewizja swojego widza, dlatego też informuję, że poniższy, niewątpliwie autopromocyjny link, odsyła do artykułów mojego autorstwa w numerze 4/2012 Nowej Energii. Rzecz pisana jest dla przedsiębiorców, jednak zainteresowani tematyką urządzeń przesyłowych właściciele nieruchomości z pewnością także znajdą coś ciekawego dla siebie. Jestem przyzwyczajony do pracy z inżynierami, którzy
W wyroku z 4 czerwca 2020 r. (C-301/18) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”) orzekł, że konsument odstępując od umowy kredytu nie może dochodzić od banku wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, wpłaconego tytułem rat kapitałowo-odsetkowych.

Bezumowne korzystanie z nieruchomości oznacza eksploatowanie nieruchomości bez żadnego tytułu prawnego. Najczęściej powstaje w chwili, gdy na przykład kończy się lub też wypowiedziana została umowa najmu lokalu czy innej nieruchomości, bądź też, w przypadku gruntów, wygasa umowa dzierżawy. Od momentu utraty tytułu prawnego do nieruchomości do momentu jej zwrotu, posiadacz nieruchomości może zostać obciążony, na przykład przez jej właściciela, opłatą (odszkodowaniem) za bezumowne z niej korzystanie. W jaki sposób zakwalifikować przychód jakim jest wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości? Jaka stawka podatku powinna zostać zastosowana? Odpowiedzi znajdziemy w niniejszym artykule. Podstawa prawna do uzyskania wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości Zgodnie z art. 224 § 2 Kodeksu cywilnego (dalej kc) w związku z art. 225 kc samoistny posiadacz w złej wierze jest zobowiązany względem właściciela do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy, w tym wypadku nieruchomości, stanowiącej własność podatnika. Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości obejmuje spodziewane korzyści, jakie właściciel nieruchomości uzyskałby, gdyby ją oddał do korzystania na podstawie określonego stosunku prawnego (np. umowy najmu, dzierżawy). Ważne jest przy tym stwierdzenie, że wynagrodzenia przysługującego na mocy art. 224 § 2 i art. 225 kc nie można uznać za naprawienie szkody wyrządzonej właścicielowi, ale stanowi ono zapłatę za korzystanie z jego rzeczy, którą posiadacz musiałby uiścić właścicielowi, gdyby jego posiadanie oparte było na istniejącej podstawie prawnej, a więc tym, co uzyskałby właściciel, gdyby rzecz oddał w odpłatne korzystanie na podstawie ważnego, umownego stosunku prawnego. Przepisy prawa cywilnego dają więc właścicielowi rzeczy prawo do roszczenia o wynagrodzenie, które obejmuje kompensatę utraconych korzyści, jakie właściciel uzyskałby, gdyby rzecz wydzierżawił lub wynajął. Utrata korzyści w tym wypadku polega na nieuzyskaniu pożytków cywilnych, które rzecz przynosi. Kwalifikacja wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości do stosownego źródła przychodu Katalog źródeł przychodów zawiera art. 10 ustawy o PIT. Wyliczenie tytułów powstawania źródeł przychodów ma na celu pogrupowanie ich według podobnego charakteru, co następnie skutkuje zróżnicowanym traktowaniem tychże źródeł, choćby pod względem zastosowanej stawki podatku. Określenie źródła przychodu ma ogromne znaczenie dla ustalenia chociażby takich kwestii, jak sposób opodatkowania przychodu, możliwości odliczenia kosztów jego uzyskania itp. Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o PIT odrębnymi źródłami przychodów są określone w pkt 6 i 9 tego przepisu: 1) stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta; 2) działalność wykonywana osobiście; 3) pozarolnicza działalność gospodarcza; 4) działy specjalne produkcji rolnej; 5) (uchylony); 6) najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą; 7) kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a–c; 8) odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2: nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawa wieczystego użytkowania gruntów, innych rzeczy, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a–c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany; 8a) działalność prowadzona przez zagraniczną jednostkę kontrolowaną; 8b) niezrealizowane zyski, o których mowa w art. 30da; 9) inne źródła. W przypadku niemożności jednoznacznego zaliczenia danego przychodu do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1–8 ustawy o PIT, przychód ten należy kwalifikować jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w pkt 9 tegoż przepisu. Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych; kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego; zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego; alimenty; stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14; dopłaty; nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12–14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach. Jak wskazał WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 15 kwietnia 2019 roku, I SA/Gl 293/18: „Przepis art. 20 ust. 1 ustawy o PIT stanowi, że «za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności...». Sformułowanie «w szczególności» dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i zasadnym jest, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego (korzyść), tzn. zarówno pieniężna, jak i niepieniężna”. Wśród źródeł przychodu wskazanych w art. 10 ustawy o PIT ustawodawca nie podkreślił wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości jako jednego ze źródeł przychodu, zatem należy kwalifikować przedmiotowe wynagrodzenie jako przychód z innych źródeł. Wskazać zatem należy, że wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości stanowi przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy (istnieje możliwość realnego obliczenia wysokości przysługującego wynagrodzenia), a więc stanowi podlegający opodatkowaniu przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości a stawka podatku Stosownie do treści art. 2 ust. 1a ustawy o podatku zryczałtowanym osoby fizyczne osiągające przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, mogą – jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej – opłacać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. W myśl art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ww. ustawy ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 8,5% przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1 a, czyli między innymi przychodów z dzierżawy i najmu. Przykład 1. Jan Kowalski opodatkowuje dzierżawę zryczałtowanym podatkiem dochodowym 8,5%. W październiku 2018 roku wypowiedział dotychczasową stawkę czynszu dzierżawnego na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego. Dzierżawca nie uznał wypowiedzenia dotychczasowej stawki czynszowej i dokonywał płatności według stawki obowiązującej przed jej wypowiedzeniem. Z uwagi na odmowę uznania za skuteczne wypowiedzenia dotychczasowej stawki czynszowej i opłacanie czynszu w wysokości sprzed wypowiedzenia powstały zaległości czynszowe po stronie dzierżawcy. Zaległości czynszowe upoważniły Jana Kowalskiego do rozwiązania umowy dzierżawy bez wypowiedzenia z dniem 31 grudnia 2018 roku. Udał się na teren dzierżawionej nieruchomości celem odbioru, nie został jednak wpuszczony na jej teren, w efekcie czego nieruchomość nie została mu wydana. Pełnomocnik reprezentujący współwłaścicieli wezwał ponownie o wydanie nieruchomości oraz poinformował, że do czasu wydania nieruchomości dzierżawcy obciążeni będą opłatą (odszkodowaniem) za bezumowne korzystanie z nieruchomości w wysokości czterokrotności ostatnio obowiązującego czynszu dzierżawnego. Czy naliczone wynagrodzenie należy opodatkować, tak jak dotychczas, stawką 8,5%? Z chwilą wypowiedzenia umowy dzierżawy ustał stosunek prawny (nawet dorozumiany) łączący Jana Kowalskiego z dzierżawcą, tym samym nie można niestety mówić, że otrzymywane wynagrodzenie jest czynszem z tytułu najmu. A tylko przychody otrzymywane z tytułu najmu mogą być opodatkowane podatkiem zryczałtowanym. Tym samym Jan Kowalski może zaliczyć otrzymane odszkodowanie (wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości) do innych źródeł i opodatkować według zasad ogólnych, czyli skali podatkowej (art. 27 ustawy o PIT). Jak stwierdził Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 30 lipca 2019 roku, „Otrzymanie jednorazowego świadczenia nie stanowi przychodu ze źródła wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze), gdyż podstawą jego wypłaty nie była umowa wymieniona w tym przepisie. Zatem nie jest to przychód, o którym mowa w art. 1 pkt 2 w zw. z art. 6 ust. 1a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Tym samym Wnioskodawca nie ma prawa do opodatkowania przedmiotowej kwoty w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych”.

Dochodzenie przez jednego ze współwłaścicieli nieruchomości roszczenia o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z tej nieruchomości jest czynnością zmierzającą do zachowania wspólnego prawa, o której mowa w art. 209 kc, mimo wygaśnięcia tego prawa. Zgodnie z kodeksem cywilnym: „Art. 405. [Bezpodstawne wzbogacenie]

Sąd stwierdził nabycie spadku i stajesz się ułamkowym spadkobiercą spadku, w skład którego wchodzi np. nieruchomość. Fantastycznie, jeśli potrafisz się porozumieć z innymi spadkobiercami co do zarządu nieruchomością, dzielicie się opłatami, współdecydujecie w tym zakresie. Możliwości jest wiele, możecie ustalić, że nieruchomość wynajmiecie, że jeden ze spadkobierców w niej zamieszka i będzie ponosić opłaty. Możecie także od razu przestąpić do działu spadku, tj. ustalicie, które z Was przejmuje nieruchomość spłacając pozostałych. Możecie także sprzedać nieruchomość i podzielić się pieniędzmi. Zobacz wzór wniosku o stwierdzenie nabycia spadku >> Może się zdarzyć też wariant mniej optymistyczny. Sąd stwierdza nabycie spadku, a jeden bądź kilku współspadkobierców uzurpuje sobie wyłączne prawa do nieruchomości odmawiając np. Tobie dostępu do niej. Występujesz do sądu ze sprawą o dział spadku, jednak sprawa trwa, a Ty nadal nie masz dostępu do nieruchomości. Co więcej, spadkobiercy zamieszkujący sporną nieruchomość, nie dość, że nie wpuszczają Cię na jej teren, to jeszcze czynią nakłady, na które Ty nie wyrażasz zgody. Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości ponad przysługujący udział Możesz domagać się od pozostałych współwłaścicieli, korzystających z rzeczy wspólnej z naruszeniem art. 206 w sposób wyłączający jego współposiadanie, wynagrodzenia za korzystanie z tej rzeczy na podstawie art. 224par. 2 lub 225 O wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy możesz wystąpić w sprawie o dział spadku, czy też w odrębnym postępowaniu, z roszczeniem o zapłatę. Bezprawność w korzystaniu z rzeczy ponad przysługujący udział Aby jednak zaktualizowało się roszczenie o wynagrodzenie za bezprawne korzystanie z rzeczy wspólnej musi wcześniej wystąpić element bezprawności. Przejawem takiej bezprawności jest odmowa współwłaściciela władającego rzeczą dopuszczenia pozostałych współwłaścicieli do współposiadania. Konieczność udowodnienia iż zostałeś pozbawiony dostępu do nieruchomości Musisz wykazać, że zwracałeś się z wezwaniem o wydanie kluczy, do udostępnienia nieruchomości i otrzymałeś odmowę. Podam dla przykładu, w jednej ze spraw, którą prowadzę, zgłosiłam wniosek o odszkodowanie za bezumowne korzystanie. Przeciwniczka, unikała wydania kluczy. Została wezwana do wydania kluczy na rozprawie sądowej, fakt ten został zaprotokołowany. Pod koniec procesu, zdecydowała się wydać klucze, wręczając je na korytarzu sądowym. Okazało się, ze klucz nie pasował, o czym sąd został od razu poinformowany. Na kolejnej rozprawie ponownie wydała klucze, i te już pasowały. W mojej ocenie jest kto klasyczny przykład unikania umożliwienia dostępu współwłaściciela do nieruchomości. Ważny jest jeszcze fakt, iż nie da się przyjąć ogólnej zasady, że niezależnie od okoliczności, odmowa dopuszczenia do współposiadania zawsze będzie rodziła prawo do wynagrodzenia. A więc będą takie okoliczności, które sprawią, że pomimo niedopuszczenia do współposiadania, nie będzie to rodziło obowiązku wynagrodzenia, np. jeśli osoba posiadająca klucze do lokalu, nie korzysta z niego i nie korzystałaby, bowiem mieszka w innej miejscowości. Poczytaj też o stwierdzeniu nabycia spadku >> W czym mogę Ci pomóc?
Wskazał dalej, że roszczenie wnioskodawców o wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości przez uczestnika ponad jego udział oraz roszczenie uczestnika o zwrot nakładów poniesionych przez niego na rzecz zasługują na uwzględnienie w części, a kompetencja sądu do ich rozpoznawania w postępowaniu o zniesienie współwłasności
Podstawową rzeczą dla każdego właściciela nieruchomości obciążonej urządzeniami przesyłowymi jest informacja, ile wynosi wartość wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu. I to bez znaczenia czy dotyczy to urządzeń już wybudowanych czy też projektowanych. W zasadzie niemal w każdym przypadku, kiedy rozmawiam z poszczególnymi właścicielami na tematy przesyłowe, zostaje zadane pytanie: – Panie, a ile ja z tego będę miał?… Pytanie, choć bardzo bezpośrednie, jest jak najbardziej uzasadnione. Osoby, których nieruchomości są lub będą obciążone urządzeniami przesyłowymi mają pełne prawo do właściwego wynagrodzenia, bowiem to ich własność dozna lub będzie doznawać określonych ograniczeń. Od momentu wejścia w życie przepisów dotyczących służebności przesyłu ustalenie wynagrodzenia stanowiło niemały problem, a przyczynił się do tego sam ustawodawca. Przypomnieć należy, że Kodeks cywilny umożliwia właścicielowi albo przedsiębiorcy (właściciel urządzeń przesyłowych) żądanie ustanowienia służebności przesyłu za odpowiednim wynagrodzeniem. Odpowiedniość oznacza fakt, że jakieś rzeczy sobie wzajemnie odpowiadają. W sprawach przesyłowych oznacza to tyle, że wynagrodzenie przysługujące właścicielowi nieruchomości musi równoważyć zakres ograniczenia związanego z ustanowieniem służebności przesyłu. Aby zrozumieć czym jest wspomniany wyżej „zakres” weźmy za przykład urządzenie, które jest chyba najbardziej „popularne” czyli linię energetyczną. Nie od dzisiaj wiadomo, że przedsiębiorca w celu utrzymania stałego przepływu energii elektrycznej do odbiorcy za pośrednictwem linii, musi dbać o jej stan techniczny. W tym celu dokonuje on niezbędnych czynności konserwacyjnych, jednak czasami linia energetyczna z uwagi na swój „wiek” wymaga modernizacji lub przebudowy. Dla potrzeb tych czynności po obu stronach danej linii wyznacza się obszar, który jest niezbędny aby je wykonać i to on ma zasadniczy wpływ na wysokość wynagrodzenia. Ustawodawca nie określił, na co składa się wynagrodzenie z tytułu ustanowienia służebności przesyłu, pozostawiając tym samym sądom określenie podstawowych kryteriów. Sąd Najwyższy wielokrotnie podkreślał, że podstawowym składnikiem wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu jest wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości przez przedsiębiorcę. W zależności od okoliczności danej sprawy, właścicielowi może być przyznane w ramach wynagrodzenia m. in. odszkodowanie za obniżenie wartości nieruchomości, tudzież inne wartości szkód, w tym utracone korzyści. Wskazany poniżej sposób ustalania wynagrodzenia będzie zatem obejmował tylko i wyłącznie pierwszy z wymienionych składników, ma on bowiem charakter stały. Rzeczoznawcy majątkowi stosują w większości przypadków zbliżone algorytmy, które pozwalają na oszacowanie wartości wynagrodzenia. Wybrałem więc taki, który jest w miarę przejrzysty i dosyć często stosowany: Ws = W x P x k x ( 1 – S ) gdzie: Ws – wartość wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu W – jednostkowa wartość gruntu bez urządzeń przesyłowych P – powierzchnia pasa służebności przesyłu k – współczynnik korzystania z powierzchni pasa służebności przesyłu S – współczynnik zmniejszenia wartości nieruchomości Z powyższej zależności wynika, że mamy do czynienia z niewiadomymi i ustalenie ich wartości jest konieczne celem określenia wynagrodzenia. Zacznijmy zatem o wartości oznaczonej symbolem „W”. Celem określenia wartości „W” należy ustalić rynkową wartość 1 m2 nieruchomości. Jeśli nie znasz stanu rynku lokalnego dla określenia wartości rynkowej swojej nieruchomości, to zalecam zwrócenie się o odpowiednie informacje do właściwego Starostwa lub Gminy. Dla potrzeb naszych obliczeń przyjmuję, że wartość „W” wynosi 100 zł/m[2]. Powierzchnia pasa służebności przesyłu („P”) to bodaj najbardziej kontrowersyjna wartość budząca niemałe wątpliwości interpretacyjne. W naszym przypadku będzie ona odpowiadała iloczynowi szerokości pasa służebności przesyłu, który stanowi część nieruchomości niezbędny dla wykonywania przez przedsiębiorcę będącego właścicielem urządzeń wszystkich uprawnień objętych treścią służebności przesyłu z długością linii energetycznej. Co do zasady pierwszy element powinien ustalać przedsiębiorca albo biegły z zakresu budownictwa i eksploatacji danego rodzaju urządzeń przesyłowych. Drugi element a w konsekwencji całą powierzchnię powinien określać geodeta. Szerokość dla linii średniego napięcia 15 kV przyjmuję na poziomie 8 metrów, natomiast długość linii energetycznej na poziomie 50 metrów co daje wartość „P” 400 m[2]. Kolejne niewiadome to współczynniki „k” i „S”, których wartości budzą spór wśród praktyków zajmujących się sprawami przesyłowymi. Ich oceny dokonuje rzeczoznawca majątkowy. Dla potrzeb samodzielnego i wstępnego ustalenia wynagrodzenia można skorzystać ze wskaźników referencyjnych wskazanych Biuletynie Nieruchomości nr 1 Listopad 2010 wydanego przez Polskie Towarzystwo Rzeczoznawców Majątkowych w Warszawie, z którego treścią możesz zapoznać się tutaj. Przyjmijmy założenie, że nasza nieruchomość gruntowa ma funkcję – tereny mieszkaniowe. Współczynnik „k” możemy zatem przyjąć na poziomie 0,5 zaś współczynnik „S” na poziomie 0,6. Ostatnią czynnością jest dokonanie wyliczeń na podstawie uzyskanych wartości, zgodnie ze wskazaną powyżej zależnością: Ws = 100 zł/m2 x 400 m2 x 0,5 x ( 1 – 0,6 ) = 8 000 zł W analizowanym przypadku wynagrodzenie wyniosło 8 000 zł. Łatwo zauważyć, że im bardziej precyzyjne i prawidłowe dane uzyskasz, tym Twoje wynagrodzenie będzie zbliżone do tego, które ustali rzeczoznawca majątkowy np. w toku postępowania sądowego. Zadanie związane z ustaleniem wartości wynagrodzenia z całą pewnością nie jest łatwe i co do zasady powinno być ustalone przez rzeczoznawcę majątkowego. Nie zmienia to jednak faktu, że możesz dokonać tego samodzielnie, aby móc wstępnie określić wartość wynagrodzenia we wniosku o ustanowienie służebności przesyłu lub też z większą wiedzą przystąpić do negocjacji z przedsiębiorcą przesyłowym. . 305 88 262 564 784 708 2 301

wniosek o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości wzór